قرارداد مضاربه، برای انجام آن باید به چه نکاتی توجه کنیم؟

قرارداد مضاربه، برای انجام آن باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ قرارداد مضاربه شرعی و قانونی یک نوع معالمه می باشد که از دسته معاملات تایید شده توسط اسلام و قانون می باشد. دین مقدس و مبارک اسلام ربا و رباخواری را حرام کرده است و اگر بندگان الهی ربا خواری کنند، منجر به مجازات از طرف خدای متعالی و از طرف قانون اسلامی می شوند. اما قرارداد مضاربه و سودی که از آن به دست می آید یک امر حلال می باشد.

قرارداد مضاربه چیست و در اصل چه نوع قراردادی می باشد؟

قرارداد مضاربه یک نوع قراردادی است که: بین دو شخص و یا دو نفر بسته و منعقد می شود به این منظور که یک شخص سرمایه و مال مورد نیاز را تامین کند و شخص دیگر از طریق آن سرمایه و مال اقدام به گردش کار و انجام کار ها کند.

قرارداد مضاربه یک قراردادی ما بین دو شخص مالک اموال و سرمایه و شخص ضارب یا انجام دهنده کار ها بسته و منعقد می شود و این قرارداد یک نوع قرارداد مشارکتی می باشد.

در این نوع قرارداد مضاربه و مشارکتی باید افراد قوانین را به خوبی تبعیت کنند و پایبند قوانین این قرارداد باشند و باید سود و زیان این قرارداد را به صورت سهمی و قانونی تقسیم کنند و حق هیچ کدام از این افراد در این قرارداد ضایع نشود. در قرارداد مضاربه کار و سود یا پول این کار ما بین شخص ضارب و مالک به صورت سهمی یا درصدی تقسیم شود..

افراد می توانند برای انجام قرارداد قانونی از طریق یک وکیل خوب برای قرارداد اقدامات اولیه برای انجام قرارداد مضاربه را به جلو پیش ببرند.

طبق قانونی مدنی کشور جمهوری اسلامی ایران ماده ۵۴۶:

مضاربه عقدی است که به موجب آن احد متعاملین سرمایه می دهد با قید اینکه طرف دیگر با آن تجارت کرده و در سود آن شریک ‌باشند صاحب سرمایه مالک و عامل مضارب نامیده می شود. در ادامه این مبحث قانونی و ثبت شده در قانون کشوری ذکر شده است که افراد می توانند که نوع معامله در تجارت را ذکر نکنند. در این نوع معامله ها افراد می توانند نوع معامله را ذکر نکند، اما باید در معامله های که شرعی و از لحاظ قانونی تایید شده اند از این قرارداد ها استفاده کنند و سود به دست آمده را ما بین شخص مالک و شخص ضارب به درستی و قانونی تقسیم کنند.

از لحاظ شرعی و دینی به یک نکته باید بسیار دقت شود تا قرارداد مضاربه به سمت ربا و رباخواری کشیده نشود. قرارداد مضاربه برای افرادی می باشد که سرمایه و مال کافی برای راه اندازی یک کسب و کار داشته باشد اما توانایی انجام آن کار مورد نظر را ندارد. این فرد می تواند به صورت قانونی سرمایه را در اختیار یک شخص مطمئن قرار دهد و آن شخص با آن سرمایه کار کند، یعنی سرمایه از یکی و کار از دیگری.

 مواظب باشید که باید با دقت به قوانین این قرارداد توجه کنید و پایبند آن قوانین باشید، چون در صورت اشتباه و بی دقتی این قرارداد شرعی و قانونی به سمت ربا و رباخواری سوق خواهد داشت و معامله حرام و غیر شرعی و غیر قانونی خواهد شد.

شرایط و نکات مهم و ضروری برای قرارداد مضاربه

در قرارداد مضاربه باید سهم هر دو شخص به صورت کامل داده شود.

بر اساس ماده ۵۴۸ قانونی مدنی جمهوری اسلامی ایران:

حصه هر یک از مالک و مضارب در منافع باید جزء مشاع از کل از قبیل ربع یا ثلث و غیره باشد.

ماده ۵۴۹

حصه‌ های مزبوره در ماده فوق باید در عقد مضاربه معین شود مگر اینکه در عرف منجزاً معلوم بوده و سکوت در عقد منصرف به آن‌ گردد.

 اگر بخواهیم طبق قانون بیان کنیم باید گفت که هیچ کدام از این دو شخص نباید سهم آن ها صد در صد باشد و یا صد از صد باشد. سود و سهم افراد را نباید به صورت عدد معین کرد و گفت که همیشه سهم سرمایه دار مثلا ۵۰ میلیون و سهم شخص ضارب همیشه ۵ میلیون است. تقسیم و معین کردن یک عدد خاص چه برای شخص مالک سرمایه چه شخص ضارب ممنوع است و طبق قانون نفی شده است.

سهم هر کدام از طرفین قرارداد چه شخص ضارب و چه شخص مالک سرمایه باید یک جز مشاع از کل باشد یعنی سهم هر کدام می تواند: نصف، ثلث یا ربع باشد و سهم هیچ کدام ۱۰۰ از ۱۰۰ در صد نمی باشد.

سرمایه معین شده باید نقدی باشد

طبق قانون مدنی جمهوری اسلامی ماده ۵۴۷: سرمایه باید وجه نقد باشد.

وجه نقد باید پول باشد و شخص مالک نمی تواند یک خانه یا خودرو و یا هر چیز دیگر که غیر پول باشد را در اختیار شخص ضارب قرار بدهد و از آن سود به دست آمده را بخواهد. یکی از مهم ترین نکات در قرارداد مضاربه وجه نقد بودن سرمایه می باشد.

از دیگر نکاتی که بسیار حائز اهمیت هستند این است که: در قرار داد مضاربه نمی توان یک طلب و یا بدهی را به عنوان یک سرمایه وجه نقد برای عقد قرار داد مضاربه در نظر گرفت. علاوه بر این باید دقت کرد که چک مدت دار و هر چیزی که به صورت پول نقد نیست را نمی توان به عنوان سرمایه در اختیار شخص ضارب قرار داد و از آن انتظار سود خواست.

سودی که از قرارداد مضاربه به دست می آید، به چه صورت است؟

سود به دست آمده از قرارداد مضاربه یک سودی است که حاصل خرید و فروش کالا و یا هر نوع جنس حلالی باشد که پس از فروش افراد سود را ما بین خود به صورت درصدی و یا سهمی که از قبل در نظر گرفته اند مثلا : نصف نصف، یک سوم، یک چهارم و غیره تقسیم کنند به روش سهمی و درصدی می توانند سود به دست آمده را تقسیم کنند. اما به روش ثبت یک عدد کلی مانند ۵ میلیون از سود کلی نباید تقسیم کنند.

معمولا سهم و درصد سود در ابتدای منعقد شدن قرارداد مضاربه ذکر می شود.

چه عواملی باعث منحل شدن و ابطال قرار داد مضاربه می شوند؟

طبق قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران؛ عواملی هستند که باعث ابطال قرارداد مضاربه می شوند.

بر اساس ماده ۵۵۱ قانون مدنی، در چه صورتی قرار داد مضاربه فسخ و منحل می شود:

 در صورت موت یا جنون یا سفه احد طرفین: اگر یکی از طرفین فوت کند قرارداد آن فسخ می شود در صورتی که در وصیت نامه خود به قرارداد توصیه کرده باشد که این مورد باعث جلوگیری از منحل شدن و فسخ قرار داد مضاربه می شود.

 در صورت مفلس شدن مالک و یا ورشکسته شدن مالک، قرار داد مضاربه فسخ می شود.

در صورت تلف شدن تمام سرمایه و ربح. اگر سود و یا سرمایه کاملا از بین برود و تلف شود، قرارداد مضاربه فسخ می شود.

 ‌در صورت عدم امکان تجارتی که منظور طرفین بوده. اگر طرفیت در معامله خود ذکر کنند که یک کسب و کلری مانند آموزش گاه خیاطی راه اندازی کنند و به هر دلیلی قادر به راه اندازی این کسب و کار نباشند، قرار داد موجود ما بین این دو شخص فسخ خواهد شد.

اگر در انجام معامله و یا کسب و کار دچار ضرر و زیان شوند، ضرر در قرارداد مضاربه از لحاظ قانونی بر عهده چه کسی از آن دو نفر می باشد؟

طبق قانون کشور جمهوری اسلامی ایران ضرر و زیان وارد شده به مضاربه بر عهده شخص مالک می باشد.

یعنی حتی اگر هر دو طرف شرط ما بین خود داشته باشند که زیان و ضرر بر عهده هر دو آن ها می باشد ، شرط آن ها مقبول نیست و شخصی که زیان بر عهده آن است فقط شخص مالک سرمایه می باشد.

لازم به ذکر که اگر در معامله ذکر شود که شخص عامل در صورت خسارت و زیان، خود زیان و خسارت وارد شده را بر سرمایه و مال مالک را از سرمایه شخصی خود به مالک سرمایه پرداخت کند. در غیر این صورت زیان بر عهده شخص مالک ملک می باشد.

مشاوره حقوقی قرارداد مضاربه

 نتیجه و جمع بندی:

قرارداد مضاربه ما بین دو شخص مالک و ضارب منعقد می شود و به صورت یک قرار داد مشارکتی می باشد که یک شخص سرمایه را می دهد و دیگر کار را انجام می دهد و تجارت و کسب و کاری را راه اندازی کند.

سرمایه شخص مالک فقط به صورت وجه نقد می باشد و هیچ ملک و دارایی دیگر اعم از چک مدت دار، سفته، انواع خودورو ها، خانه و… از لحاظ قانونی تایید نشده است و فقط وجه نقد برای سرمایه مضاربه قبول می باشد.

افراد می توانند نوع تجارت خود را در معالمه ذکر نکنند اما در صورتی که یک نوع تجارت را ذکر کنند و به هر دلیلی قادر به راه اندازی آن تجارت نباشند ممکن است که قرارداد آن ها فسخ شود.

عوامل زیادی باعث منحل شدن و نفسخ شدن عقد قرار داد می باشند که اکثر آن ها را در بالا تحت عنوان عواملی که باعث فسخ قرارداد مضاربه می شوند ذکر شده اند

.

زیان و ضرر و خسارت وارد شده بر تجارت مضاربه بر عهده شخص مالک سرمایه می باشد، مگر اینکه شخص ضارب در معامله ذکر کند که تمام ضرر ها و خسارت های وارد شده به کسب و کار را خود بر عهده بگیرد و از مال شخصی خود آن خسارت را پرداخت کند.