صلاحیت محلی دادسرا: کدام دادسرا به جرم رسیدگی می کند؟

برای شروع به تحقیقات مقدماتی مرجع تحقیق یعنی دادسرا باید صلاحیت محلی برای انجام این اقدامات را داشته باشد اما قبل از آن وی باید مجاز به دخالت و انجام تحقیق و اظهار نظر قضایی نیز باشد بنابر این ابتدا باید به حکم ماده ۸۹ ق.آ.د.ک توجه نمود که مقرر میدارد شروع به تحقیقات مقدماتی از سوی بازپرس منوط به ارجاع دادستان است. چنانچه بازپرس ناظر وقوع جرم باشد تحقیقات را شروع میکند مراتب را فوری به اطلاع دادستان میرساند و در صورت ارجاع دادستان تحقیقات را ادامه میدهد.

شکایت چگونه ارجاع می شود

همان گونه که قضات دادگاه ها با مراجعه مستقیم شاکی اقدام به رسیدگی نمیکنند و هر شکایتی بدواً باید در دادسرا مطرح شود، در دادسرا نیز بازپرس اصولاً نمیتواند به هر شکایتی که به او تقدیم میشود رسیدگی کند بلکه این شکایت باید از طرف دادستان یا معاون وی به او ارجاع شده باشد. اما هم اکنون باید به ذکر این نکته بسنده نمود که مرجع تحقیق نیز همچون مرجع رسیدگی و حکم تنها در حوزه قضایی معین و مشخصی صلاحیت اقدام دارد و خارج از آن فاقد صلاحیت تلقی میشود.

حوزه قضایی چیست؟

این حوزه قضایی، قلمرور و صلاحیت محلی بازپرس یا دادیار برای تحقیق را تشکیل میدهد و باید دانست که در چه صورت این مقامات میتوانند برای رسیدگی به یک جرم معین خود را از لحاظ محلی صالح بدانند. ماده ۱۱۶ ق.آ.د.ک در این باره مقرر می دارد: «بازپرس در حوزه قضایی محل مأموریت خود با رعایت مفاد این قانون ایفای وظیفه می کند و در صورت وجود جهات قانونی در موارد زیر شروع به تحقیق می نماید:

الف – جرم در حوزه قضایی محل مأموریت او واقع شود؛

ب – جرم در حوزه قضایی دیگری واقع گردد و در حوزه قضایی محل مأموریت او کشف یا متهم در آن حوزه دستگیر شود؛

ج – جرم در حوزه قضایی دیگری واقع شود، اما منهم با مظنون به ارتکاب جرم در حوزه قضایی محل مأموریت او مقیم باشد.

دادسرای هر یک از محلهای فوق صلاحیت شروع به تحقیق در مورد جرم ادعایی را دارد ولی رسیدگی و محاکمه در دادگاهی به عمل خواهد آمد که جرم در حوزه آن واقع شده است.

صلاحیت محلی چیست؟

در مورد صلاحیت محلی ،دادگاه دادگاه صالح دادگاه محل وقوع جرم خواهد بود (ماده ۳۱۰ ق.آ.د.ک) بنابر این اگر تحقیقات مقدماتی در دادسرای محل وقوع جرم آغاز شده باشد این تحقیقات باید تا پایان ادامه یابد و در صورت صدور قرار نهایی و کیفرخواست رسیدگی و محاکمه نیز در دادگاه همین محل صورت خواهد گرفت اما ممکن است که تحقیقات مقدماتی بر اساس ماده ۱۱۶ ق.آ.د.ک در دادسرای محلی غیر از محل وقوع جرم (مثلاً دادسرای محل کشف جرم) آغاز شده یا بدون اطلاع از جریان تحقیقات در محل وقوع جرم، تحقیقات مقدماتی در محلی دیگر نیز (مثلاً دادسرای محل دستگیری متهم شروع شود. در این صورت بازپرس تحقیقات و اقدامات مقتضی را به عمل آورده و در صورت لزوم قرار تأمین نیز صادر میکند و با صدور قرار عدم صلاحیت، پرونده را به دادسرای محل وقوع جرم میفرستد.( ماده ۱۱۷ ق.آ.د.ک)

اگر هم با وجود تحقیقات کافی توسط بازپرس محل وقوع جرم تا پایان تحقیقات مشخص نشود، بازپرس در خصوص موضوع اظهار عقیده میکند (ماده ۱۱۸ ق.آ.د.ک)

اگر شخصی چند جرم انجام دهد کدام دادسرا رسیدگی می کند؟

در صورتی که شخصی متهم به ارتکاب چند جرم در حوزه دادسراهای مختلف باشد تحقیقات مقدماتی راجع به همه اتهامات او در یک دادسرا و توسط یک بازپرس صورت می گیرد زیرا به دلالت ماده ۳۱۷ ق.آ.د.ک صلاحیت دادسرا تابعی از صلاحیت دادگاهی است که در معیت آن انجام وظیفه می کند و در مورد صلاحیت دادگاه نیز ماده ۳۱۰ همان قانون مقرر داشته است که . اگر شخصی مرتکب چند جرم در حوزه های قضایی مختلف گردد، رسیدگی در دادگاهی صورت میگیرد که مهمترین جرم در حوزه آن واقع شده باشد… بنابر این در این فرض نیز تحقیقات مقدماتي جرائم متعدد متهم در دادسرایی صورت می گیرد که مهمترین جرم در حوزه آن واقع شده باشد.

گروه وکلای ایران دادفر متشکل از وکیل حقوق و وکیل کیفری برای انجام امور حقوقی شما بهترین وکیل را معرفی می کند .