خسارت به مال غیر منقول

به طور کلی مبحث خسارت به اموال غیر منقول مثل خانه، باغ، ویلا، زمین کشاورزی و… از دو جنبه قابل بررسی و پیگیری حقوقی می باشد. اول جنبه حقوق عمومی و کیفری موضوع است که در صلاحیت دادگاههای کیفری و دادسراها قرارداده  شده است. و جنبه دوم جنبه  حقوق مدنی و جبران خسارت وارده به شخص خسارت دیده است.

جنبه کیفری خسارت به مال غیر منقول

بر این اساس اگر کسی به مال غیرمنقول دیگری از جمله خانه، باغ و… خسارت وارد نماید و در انجام این عمل دارای قصد خسارت و سوء نیت باشد یعنی هدف از ایراد خسارت ضرر و ضربه مالی و معنوی به شخص مالک بوده باشد از نظر قانون قابل تعقیب و مجازات کیفری است.

این موضوعات در قالب  شکایت تخریب  اموال خصوصی مطرح شده و در دادسراها با شکایت شاکی خصوصی و یا ذینفع مورد بررسی قرار گرفته و نهایتاً به  صدور رای محکومیت برای شخص وارد کننده خسارت منتهی می‌شوند.  در ماده ۶۷۷ قانون مجازات اسلامی در کتاب پنجم تعزیرات چنین بیان شده است که: «هر کس عمداً اشیاء منقول و یا غیر منقول متعلق به دیگری را تخریب نماید یا به هر نحو کلاً یا بعضاً تلف نماید و یا از کار اندازد به‌ حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد».

جنبه حقوقی خسارت به مال غیر منقول

جمعه دیگری که درعمل تخریب و خسارت به اموال غیر منقول قابل بررسی است جنبه حقوقی یعنی جبران خسارت وارده به شخص مالک است در واقعاگر کسی که مال متعلق به دیگری خسارت وارد نماید و یا آن را تخریب کند حتی اگر فاقد سوء نیت و قصد تخریب و آزار و اذیت و ایراد ضررمادی و معنوی هم باشد بازهم مکلف است تا خسارت و ضرر را که به مالک مال وارد شده است جبران نماید.

پس در صورتی که خسارت به مال غیر منقول فردی وارد شده باشد و فرد وارد کننده خسارت با قصد و سوء نیت به انجام خسارت پرداخت باشد  مجازات کیفری در انتظار اوست و همچنین بایستی خسارت وارده به مال غیر منقول مورد نظر را جبران نماید اما اگر صرفاً تخریب بوده و سوء نیت ای در کار نبوده باشد شخص بایستی خسارت وارده را جبران نماید.

دادگاه صالح به رسیدگی مال غیر منقول کدام است؟

بر اساس قواعد کلی که در مورد طرح دعوی در دادگستری مطرح شده است مطالبه وجه بایستی در محل اقامتگاه خوانده رسیدگی شود و دادگاه محل اقامتگاه خوانده صالح به رسیدگی است. اما در خصوص رسیدگی به حقوق مربوط به اموال غیر منقول قانون مدنی استثنایی وضع کرده است که رسیدگی به دعاوی مربوط به اموال غیر معمول و حقوق مربوط به اموال غیرمنقول در صلاحیت دادگاه است که مال غیر منقول در آن واقع شده است.

طریق بر این اساس بین دادگاه ها اختلاف بر این بود که کدام یک از دادگاه  صالح به رسیدگی به دعاوی خسارت به اموال غیر منقول است؟ دادگاه محل وقوع مال غیر منقول و یا دادگاه محل اقامت خوانده؟

پس از بروز دعاوی متعدد و اختلافات بسیار زیاد در مورد این موضوع نهایتاً دیوان عالی کشور با صدور رای وحدت رویه شماره ۲۲۱ اعلام نموده است که رسیدگی به دعاوی مربوط به خسارت به اموال غیر منقول در صلاحیت دادگاهی است که مال غیر منقول در حوزه آن واقع شده است. در واقع چون خسارت به مال غیر منقول مطالبه خسارت قراردادی نیست بلکه بر اساس قواعد ضمان قهری مطالبه می شود در دادگاه محل وقوع مال غیر منقول قابل رسیدگی است.

مراحل مطالبه خسارت به مال غیر منقول

تامین دلیل خسارت به مال غیر منقول

اگر خسارت به مال غیر منقول وارد شده باشد مثلاً شخصی آمده باشد و دیوار خانه کسی را تخریب کرده و یا مستاجر موضوع اجاره را مورد آسیب و خسارت قرار داده باشد برای مالک چاره‌ای جز این نیست که مال خود را تعمیر کرده و به استفاده از آن ادامه دهد یا اینکه آن را به مستاجر دیگر واگذار نماید.  در این صورت برای اینکه آثار تخریب و میزان خسارت وارد شده به ملک موضوع دعوا مشخص و معین باشد و در دادگاه قابل استناد باشد بایستی تامین دلیل توسط شخص خسارت دیده یا وکیل او مطرح شود.

پس شخص خسارت دیده میتواند ازشورای حل اختلاف محل وقوع مال غیر منقول بخواهد تا با بررسی و صورت برداری از خسارات وارد شده و همچنین ارجاع امر به کارشناسی میزان خسارت وارد شده به ملک را تعیین نمایند و این موضوع را در گزارش تامین دلیل خود ثبت و ضبط نمایند تا پس از انجام تعمیرات و از بین رفتن خسارات نیز این مستند برای طرح دعوای حقوقی و کیفری قابل استفاده باشد.

تقدیم دادخواست مطالبه خسارت

پس از صورت برداری و تامین دلیل و مشخص شدن میزان و مقدار خسارت وارد شده به مال غیر منقول، بایستی دادخواستی توسط وکیل یا شخص خسارت دیده به عنوان مطالبه خسارت به مال غیر منقول تنظیم شده و به دادگاه صالح تقدیم شود. دادگاه نیز با بررسی دادخواست وضمایم آن و در صورت تکمیل بودن دادخواست وقت تعیین کرده و طرفین را به دادرسی فرامی خواند.

پس از برگزاری جلسه دادرسی در صورتی که مستندات خواهان قابل قبول باشد خوانده را به پرداخت خسارت وارده به مال غیر منقول محکوم خواهد کرد.

اجرای رای

پس از صدور رای محکومیت و گذشته مهلت های تجدید نظر خواهی و قطعیت یافتن رای، با درخواست شخصی که خسارت دیده است دادگاه اقدام به صدور اجراییه می کند و ۱۰ روز مهلت به شخص محکوم می دهند تا به اختیار خود مفاد رای را اجرا کند در صورتی که این اتفاق نیفتد شخص محکوم له می تواند با تشکیل پرونده اجرایی مبلغ را ازاموال شخص محکوم برداشت نماید.

بر این اساس ممکن است اموالی از محکوم شناسایی و توقیف شوند و از طریق مزایده به فروش برساند و از محل فروش اموال مذکور خسارت وارد شده به مال غیر منقول موضوع حکم تامین شود.

مشاوره حقوقی خسارت مال غیر منقول

برای دریافت مشاوره تخصصی در خصوص دعاوی خسارت به اموال غیرمنقول و همچنین دریافت مشاوره تلفنی،حضوری و آنلاین ومشورت با بهترین وکیل تهران در خصوص دعاوی تخریب و  خسارت به اموال غیر منقول  و استفاده از خدمات و تجربه بهترین وکیل در مورد مشکل حقوقی خودتان می توانید با گروه وکلای ایران داد فر تماس بگیرید.

وکی حقوقی شهرستان

وکیل حقوقی تهران