بایگانی دسته‌ی: دعاوی ثبت احوال

حق بر خورداری از نام و نام خانوادگی در قوانین داخلی

بعد از تولد کودک یکی از مهم ترین اموری که موضوعیت پیدا می کند انتخاب یک نام برای کودک است تا بتواند به وسیله آن هویت و شخصیت یابد .

حتی آنجا که اسلام نیز برای حقوق قبل از تولد کودک مواردی را ذکر کرده است یکی از موارد انتخاب نام نیکو برای فرزند است و در روایات تاکید شده است که بهترین و نیکو ترین نام را برای کودکانتان انتخاب کنید و از انتخاب اسم مسخره آمیز و زشت خودداری کنید.

در قوانین داخلی ایران نیز به مسئله نامگذاری توجه شده است و در قوانینی از جمله قانون ثبت احوال به تفصیل قوانینی برای آن وضع شده است.

وظیفه ثبت تولد به عهده کیست؟

وظیفه اعلام تولد و انتخاب نام  برای  هر فرزند بر عهده والدین است. در ابتدا ولادت هر طفلی در ایران اعم از اینکه پدر و مادر اوایرانی باشند یا خیر باید به نماینده یا مامور ثبت اعلام شود و ولادت اطفال ایرانیان خارج از کشور هم باید به مامور کنسولی در محل اقامت اعلام شود.

اگر ازدواج ثبت نشده باشد وظیفه ثبت تولد به عهده کیست؟

اگر ازدواج پدر و مادر ثبت نشده باشد اعلام تولد و امضای اوراق ثبتی به عهده هر دو نفر خواهد بود و اگر اتفاق پدر و مادر در اعلام تولد میسر نباشد ثبت ولادت با اعلام هر یک از والدین صورت می پذیرد و اگر مادر اعلام کننده باشد نام خانوادگی مادر به طفل داده می شود.

در خصوص نام کودک هر گاه پدر و مادر طفل مشخص نباشند سند با نام خانوادگی آزاد و نام های فرضی در محل نام و نام خانوادگی ابوین ذکر می شود. که این اسامی طبق قانون و در شرایطی قابل تصحیح و یا تکمیل هستند. و موضوع فرضی بودن اسامی پدر و مادر در شناسنامه منعکس نمی شود و نماینده ثبت احوال موظف است مراتب را به دادستان اعلام نماید.

آیا برای انتخاب اسم قوانین و مقرراتی وجود دارد؟

انتخاب چه اسامی ممنوع است؟ از نظر انتخاب نام و نوع آن نیز قانونگذار در قانون ثبت احوال مقرراتی مشخص کرده است بر اساس ماده 20 این قانون انتخاب نام با اعلام کننده است وبرای نامگذاری نامی ساده یا مرکب که از نظر عرف یک نام محسوب می شود انتخاب خواهد شد . انتخاب نام ها و با عناوین زننده یا مستهجن و یا مخالف با جنس ممنوع است.

در سال 1366 این ماده قانونی اصلاح و شش تبصره به آن اضافه شد که برخی نکات اضافه شده مربوط به نام کودک و نحوه انتخاب آن می باشد. یکی از نکاتی که در اصلاحیه مذکور اضافه شده این است که انتخاب نامهایی که موجب هتک حرمت مقدسات اسلامی باشد ممنوع است.

تشخیص نام های ممنوعه برای فرزند با چه کسی است؟

تشخیص نام های ممنوع با شورای عالی ثبت احوال است که موظف است نمونه هایی از نام های نا مناسب را تهیه و به سازمان ثبت احوال ارایه نماید. مطلب دیگر اینکه انتخاب نام های اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است.

حق بر خورداری از نام و نام خانوادگی در اسناد بین المللی

در اسناد بین المللی نیز به حق برخورداری کودک از نام تاکید شده است این حق یکی از مسائلی است که در ماده 7 کنوانسیون حقوق کودک به آن اشاره شده است.

این ماده بیان داشته است :”ولادت کودک بلافاصله پس از تولد به ثبت خواهد رسید و از بدو تولد از حق داشتن نام … برخوردار خواهد بود همچنین در ماده 8 کنوانسیون که در خصوص حق کودک برای برخورداری از هویت است به موضوع داشتن نام اشاره می کند که یکی از عناصرسه گانه هویت کودک است.

در بیانیه حقوق کودک که در سال 1959 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید هم در ماده 2 اشاره شده است “كودك‌ بايد از بدو تولد صاحب‌ اسم‌ و مليت‌ گردد”.

همچنین دولت ها باید تضمین کنند که نوزادان رها شده همیشه باید نامی داشته باشند بنابر آنچه در اظهار نظر عمومی کمیته حقوق بشر آمده است چنانچه کودک نا مشروع باشد حق داشتن نام اهمیت ویژه ای دارد.^.

در اسناد سابق بین المللی همچنین در خصوص این موضوع تصمیماتی گرفته شده بود  مثلا در اعلامیه جهانی حقوق کودک و همچنین در میثاق مدنی و سیاسی به این حق مسلم کودک اشاره شده بود. بند 2 ماده 24 میثاق مذکور اشاره می کند :”هر کودکی باید بی درنگ پس از تولد دارای نام شود و به ثبت برسد.

ثبت تولد و صدور اسناد شناسنامه

اولین و مهم ترین مسئله بعد از متولد شدن طفل ، ثبت ولادت وی است زیرا اولا ثبت ولادت در حکم شناسایی رسمی وجود کودک از سوی دولت است. از نظر شناسایی جایگاه حقوقی کودک از جایگاه ویژه ای برخوردار است. این نشان دهنده اهمیت دادن جامعه به کودک است.

ثبت تولد در برنامه ریزی دولت برای کودک مهم است. در صدر ماده 7 کنوانسیون حقوق کودک آمده است که به دنیا آمدن بعد از تولد فورا باید ثبت شود ماده 7 در واقع بازتابی از بند 2 ماده 24 کنوانسیون بین المللی حقوق مدنی و سیاسی مصوب 1966 است.

عدم اعلام تولد طفل به ثبت احوال جرم است:

در حقوق ایران هم اعلام ولادت طفل به ثبت احوال اجباری است. و برای متخلف از آن مجازات پیش بینی شده است.

تبصره ماده 15 قانون ثبت احوال اجباری بودن اعلام را بیان کرده است و ماده 16 هم افرادی را که موظف به اعلام ولادت هستند بر شمرده است.

نام خانوادگی طفل به موجب تبصره ماده 41 قانون ثبت احوال همان نام خانوادگی پدر خواهد بود . پس از انتخاب نام برای طفل بایستی تولد و نام طفل جهت صدور شناسنامه به ثبت احوال اعلام شود.مهلت قانونی جهت اعلام ولادت 15 روز از تاریخ ولادت طفل است.

پس از انقضاء مهلت قانونی چنانچه تولد طفل به ثبت نرسد کسانی که عهده دار انجام این امر قانونی هستند متخلف محسوب و طبق ماده 3 قانون تخلفات ، جرایم و مجازات های مربوط به اسناد سجلی و شناسنامه مصوب 1370 تحت تعقیب قرار گرفته و علاوه بر الزام به انجام تکالیف قانونی خود به پرداخت جزای نقدی نیز محکوم می شوند.

اگر کودکی فورا پس از تولد بمیرد و در هنگام مرگ وی پزشک حاضر باشداین موضوع باید به تایید و گواهی پزشک یا مامای رسمی برسد و شهادت دو نفر نیز برای اثبات این امر کافی است این ترتیبات در ماده 22 قانون ثبت احوال مندرج است.

برای ارتباط با بهترین وکیل تهران و شهرستان برای دعاوی تغییر نام و تغییر مشخصات سجلی می توانید با گروه وکلای ایران دادفر تماس گرفته و از مشاوره حقوقی تلفنی، حضوری و آنلاین و در صورت نیاز از کمک بهترین وکیل تغییر نام و تغییر سن استفاده نماید.

دعاوی ثبتی

مشاوره دعوای ثبتی

وکیل دادگستری