منع اشتغال زوجه

با در نظر گرفتن شرایط اجتماعی امروزه و پذیرش زنان به عنوان عضو فعال اجتماعی و مقبولیت فعالیت آنها در همه عرصه ها دوشادوش مردان باید گفت که اشتغال زنان امروز امری عادی و پذیرفته شده در بین تمام جوامع بشری می باشد.

اشتغال زن می تواند به اقتصاد خانواده کمک کرده و سهم موثری در تامین هزینه های زندگی مشترک برای زوجین داشته باشد. همچنین به خود زن از جهت فعالیت در اجتماع و احساس مفید بودن، اعتماد به نفس و امنیت خاطر آرامش بدهد و استقلال مالی نسبی به زن داده و او را در تصمیم گیری های خود راحت تر بگذارد.

وضعیت اشتغال زنان در قانون

قانون اساسی: در خصوص  مجاز بودن اشتغال زنان اولین قانونی که در مورد این موضوع است که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است که به تمام آحاد مردم ایران حق فعالیت آزادانه و اشتغال داده است.

قانون اساسی در اصل بیست و هشتم خود بیان داشته است:  هر کس‏ حق‏ دارد شغلی‏ را که‏ بدان‏ مایل‏ است‏ و مخالف‏ اسلام‏ و مصالح‏ عمومی‏ و حقوق‏ دیگران‏ نیست‏ برگزیند. دولت‏ موظف‏ است‏ با رعایت‏ نیازجامعه‏ به‏ مشاغل‏ گوناگون‏، برای‏ همه‏ افراد امکان‏ اشتغال‏ به‏ کار و شرایط مساوی‏ را برای‏ احراز مشاغل‏ ایجاد نماید. زنان هم در این گروه قرار گرفته و جزو مردم ایران محسوب می شوند و لذا حق انتخاب آزادانه شغل خود را دارند.

محدودیت های قانونی اشتغال زن

اما قانون مدنی در ماده ۱۱۱۷ خود در خصوص آزادی  اشتغال زنان بیان کرده است که: شوهر می تواند زن خود را از حرفه یا صنعتی كه منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات خود یا زن باشد منع كند.

ماده ۱۸ قانون حمایت خانواده سال ۱۳۵۳ نیز بیان داشته بود: « شوهر می تواند با تایید دادگاه زن خود را از اشتغال به هر شغلی كه منافی مصالح خانوادگی یا حیثیت خود با زن باشد منع كند. زن نیز می تواند از دادگاه چنین تقاضایی را به نماید. دادگاه در صورتی كه اختلالی در امر معیشت خانواده ایجاد نشود مرد را از اشتغال به شغل مذكور منع می كند ».

بر اساس شرایطی که گفته شد  اگر مرد تشخیص دهد که فعالیت زن در خارج از خانه به عنوان شغل  با مصالح و شرافت و حیثیت خانوادگی مغایرت  دارد می تواند از ادامه فعالیت زن در شغل مذکور جلوگیری به عمل آورد. قانون مدنی و قانون حمایت خانواده چنین اجازه‌ای را به مرد داده است  و می تواند چنین حقی را اعمال کند.

موارد استفاده از منع اشتغال زوجه

اصولاً در دو صورت ممکن است مرد  دست به اقدام حقوقی برای منع همسر خود از اشتغال ممانعت از کار کردن او  بزند.

تشخیص واقعی مرد: اولین حالت آن است که مرد واقعاً تشخیص داده که کار کردن  همسرش برای مصالح خانوادگی و گذران مطلوب زندگی و آرامش خانواده و تربیت مناسب فرزندان، مضر است بر اساس نتیجه گیری خود به محکمه رفته و تشخیص قاضی را برای منافی مصالح و حیثیت خانوادگی بودن می خواهد و از دادگاه تقاضا می کند رای به عدم اشتغال خانم بدهد.

دعاوی متناظر: حالت دوم حالتی است که طرفین و زوجین درگیر دعاوی خانوادگی ایذایی و فشار به یکدیگر برای به دست آوردن  نتیجه مطلوب خود هستند در این صورت غالباً  اگر زوجه دارای  شغلی باشد که برایش ارزشمند است مرد برای فشار به همسر خود برای گذشت از  حقوق مالی از قبیل مهریه و نفقه و اجرت المثل، اقدام به طرح دعوای ممانعت از اشتغال اقدام می نماید تا بتواند از این طریق نتیجه  مطلوب خود را به دست بیاورد.

آگاهی  مرد به اشتغال زن در زمان عقد

اگر مرد در زمان انعقاد عقد  به شاغل بودن زن خود آگاه باشد  و در سند نکاحیه نوع شغل او ذکر شده باشد و مرد موافقت خود را با امضای ذیل سند نکاحیه اعلام نموده باشد نمی‌تواند نسبت به ممانعت زن از اشتغال اقدام نماید چراکه با  امضای سند نکاحیه و درج نوع اشتغال زن در سند نکاحیه عملاً مرد با نوع فعالیت و فعالیت شغلی زن موافقت نموده است .

اما اگر مرد در زمان عقد به اشتغال  آگاه نبوده و در سند نکاحیه نیز زن شاغل ذکر نشده باشد مرد میتواند از این عدم آگاهی خود برای طرح دعوای عدم اشتغال زن  استفاده نموده و دادخواست ممانعت از اشتغال زن را مطرح نماید.

مرجع تشخیص و ملاک های عدم تناسب شغل با مصالح خانواده

مرجع تشخیص:  هرچند که ماده ۱۱۱۷ قانون مدنی این اختیار را به مرد داده است که در صورت منافات شغل انتخابی زن با مصالح و  مناسبات زندگی مشترک او را از ادامه اشتغال منع کند اما تشخیص اینکه  شغلی که زن اختیار کرده با منافع زندگی مشترک و مساله زندگی مشترک در تضاد و تباین است یا خیر به عهده مرد گذاشته نشده بلکه این موضوع بایستی با رسیدگی قضایی و در محکمه و با دلایل معقول و منطقی اثبات گردد.

پس صرف ادعای مردم مبنی بر اینکه شغلی که زن اختیار کرده منافی منافع و مصالح زندگی مشترک است نمی‌تواند  به مرد این اختیار را بدهد که از سمت خود اقدام به جلوگیری از اشتغال زن بنماید و این موضوع باید به تایید دادگاه رسیده و از طریق دادگاه اجرا شود.

ملاک تشخیص: برای تعیین اینکه فعالیت شغلی زن منافات با منافع و مصالح زندگی مشترک دارد چندین موضوع بایستی مورد بررسی قرار بگیرد اولین موضوع شرایط زندگی مشترک بین زن و مرد است که در هر زندگی مختص و ویژه می باشد.

ملاک دیگری که مورد استفاده قرار می‌گیرد طبقه اجتماعی  زوجین و وضعیت اجتماعی آنها می باشد مثلاً ممکن است شغلی برای طبقه اجتماعی ای خلاف شأن و منافع زندگی نباشد ولی برای طبقه اجتماعی دیگر منافی حیثیت خانوادگی باشد.

همچنین محیطی که زوجین در آن پرورش یافته اند و وضعیت آنها نسبت به نزدیکان و خویشاوندان شان نیز می تواند ملاک برای تشخیص این باشد که آیا فعالیت شغلی زن با مصالح و منافع زندگی مشترک همچنین حیثیت خانوادگی تعارض دارد یا ندارد.

 

نتیجه رای  منع از اشتغال

بر اساس قانون اگر دادگاه رای به منع زن از اشتغال داده و فعالیت شغلی حورا منافی و مخالف با حیثیت خانوادگی و مصالح و منافع زندگی مشترک تشخیص بدهد دادگاه میتواند با کارفرما مکاتبه کرده و دستور قطع فعالیت او در شغل مربوطه را بدهد.

همچنین مطابق با نشست قضایی که بین قضات و کارشناسان محترم قضایی که در سال ۹۳ صورت گرفت، مطابق با نظر اکثریت، چنانچه در دادگاه این موضوع اثبات شود که کار و اشتغال خانم با مصالح خانوادگی، حیثیت مرد و زن منافات دارد و بعد از صدور حکم خانم بدون اجازه آقا همچنان به آن کار و حرفه ادامه دهد، این موضوع عدم تمکین محسوب می شود. بر اساس قانون مدنی در این صورت  زن ناشزه محسوب  شده و مستحق دریافت نفقه نخواهد بود.

مشاوره حقوقی منع از اشتغال

اگر در خصوص دعاوی خانواده من جمله منع اشتغال  زوج سوالاتی  دارید یا احتیاج به مشاوره حضوری، تلفنی و آنلاین دارید می توانید با مشاورین گروه وکلا ایران دادفر تماس گرفته و بهترین وکیل خانواده تهران و شهرستان در خصوص دعوی خود معرفی شوید.