معامله به قصد فرار از دین
معامله به قصد فرار از دین چیست و چه مجازاتی دارد؟: اگر شخصی به موجب حکم قطعی دادگاه به شخص دیگر بدهکار باشد و موظف به پرداخت مبلغی یا انجام تعهدی نسبت به دیگری باشد و با دانستن این موضوع نسبت به اموال خود معاملاتی انجام دهد و یا اموال خود را از دارایی خود خارج کند به نحوی که طلبکار نتواند طلب خود را از اموال شخص محکوم وصول نماید معامله بهقصد فرار از دین انجام داده است.
مثلاً اگر شخصی خودروی شخصی دارد و پس از محکومیت به پرداخت مبلغی به شخص دیگر و اطلاع از این محکومیت، برای اینکه شخص طلبکار نتواند با توقیف خودرو و فروش آن را به شخصی دیگر مثلاً به همسر یا والدین خود منتقل کند و این عمل را با قصد فرار از دین انجام داده باشد هم مرتکب جرم شده هم معامله انجام شده قابل ابطال است.
شرایط تحقق معامله بهقصد فرار از دین
مقرراتی که در ماده ۲۱۸ قانون مدنی و همچنین ماده ۲۱۸ مکرر این قانون و مقررات وضع شده در قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی ذکر شده است.
برای تحقق معامله بهقصد فرار از دین شرایط را معین کرده است که به اختصار به آن اشاره میشود:
وجود بدهی یا محکومیت مالی
بر اساس مقررات مذکور و همچنین رأی وحدت رویه که از دیوان عالی کشور در این موضوع صادر شده است مقدمه شناخته شدن معامله به عنوان فرار از دین این است که دین ثابت شده و مسلم قبل از نقل و انتقال وجود داشته باشد و نسبت به این موضوع اجرایی صادر شده باشد. اگر شخصی قبل از قطعی شدن و مسلم شدن دین خود مال خود را به دیگری منتقل کند انتقال بهقصد فرار از دین صورت نگرفته است.
معامله نسبت به مال توسط مدیون
شرط دیگری که برای معامله بهقصد فرار از دین وجود دارد این است که شخص مدیون مال خود را معامله کند به نحوی که از دسترس طلبکار برای وصول طلبش خارج شود. پس مهم نیست که مال موضوع بحث را بفروشد یا در رهن بگذارد یا آن را به دیگری صلح کند مهم این است که قابلیت دسترسی طلبکار به آن مال از بین برود.
وجود تبانی و هماهنگی
همچنین شخصی که مال موضوع بحث از بدهکار به عنوان منتقل میشود هم باید مطلع از قصد بدهکار باشد یعنی اینکه دو طرف با یکدیگر نسبت به معامله تبانی و هماهنگی کرده باشند و این معامله به صورت صوری انجام شود و طرفین قصد نقل و انتقال مالکیت را در واقع نداشته باشند.
معامله باعث ایجاد ضرر به طلبکار شود
معامله ای که شخص بدهکار نسبت به مال خود برای فرار از دین مینماید بایستی قابلیت ضرر زدن به طلبکاران را داشته باشد یعنی دارای او را از دسترس طلبکاران خارج کرده و امکان برداشت آنها را از بین ببرد پس اگر شخصی بعد از اثبات بدهی اقدام به اجاره دادن مال خود به نماید چون این کار باعث جلوگیری از دسترسی طلبکار و اموال او نمیشود معامله بهقصد فرار از دین انجام نداده است.
وجود قصد فرار از دین
کسی که نسبت به مال خود برای فرار از دین معامله می کند باید قصد و سوء نیت مربوط به این عمل را داشته باشد یعنی اگر به دلیلی به غیر از فرار از دین نسبت به مال خود معامله کند آن معامله بهقصد فرار از دین محسوب نمیشود.
جنبه کیفری معامله به قصد فرار از دین
بر اساس ماده ۲۱ قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب سال ۱۳۹۱ هرگاه بدهکار اموال خود را به اشخاص دیگر منتقل کند به نحوی که باقیمانده اموال او برای پرداخت بدهی او کافی نباشد عملی که مرتکب شده است معامله بهقصد فرار از دین بوده و قانونگذار برای این عمل از شش ماه تا دو سال حبس و همچنین جزای نقدی درجه شش و همینطور جزای نقدی به اندازه نصف بدهی را در نظر خواهد گرفت.
همچنین اگر شخص انتقال گیرنده مطلع بوده باشد که معامله بهقصد فرار از دین است و مال مورد نظر به شخص دیگر منتقل شده و یا تلف شده باشد قیمت آن مال یا مثل آن مال بایستی از اموال شخص انتقال گیرنده گرفته شود و بدهی نیز از همین مال قابل پرداخت خواهد بود.
جنبه حقوقی معامله به قصد فرار از دین
بر اساس ماده ۲۱۸ قانون مدنی و همچنین مقررات قانونی دیگر که در بالا ذکر شد معامله بهقصد فرار از دین و صوری بوده باشد باطل است و اثری نسبت به معامله کنندگان و شخص ثالث ندارد. پس اگر اثبات شود که معامله بهقصد فرار از دین بوده شخصی که از این موضوع متضرر شده میتواند از دادگاه تقاضا کند که معامله مذکور ابطال شده و مال به مالکیت بدهکار بازگردد.
همچنین نسبت به شخصی که ما آن را از انتقال دهنده خرید یا صلح کرده است نیز معامله باطل بوده و قابل بازگشت است حتی اگر شخص انتقال گیرنده مال را تلف کرده باشد یا از بین برده باشد یا به شخص دیگر منتقل کرده باشد نیز موظف به جبران خسارت وارد شده به شخص طلبکار است.
مشاوره حقوقی معاملات به قصد فرار از دین
برای دریافت مشاوره حضوری و آنلاین بهترین وکیل تهران در خصوص اعسار و معامله بهقصد فرار از دین همچنین استفاده از تجربیات بهترین وکیل در مورد مسائل حقوقی خودتان میتوانید از راههای ارتباطی گروه وکلای ایران داد فر استفاده کنید.
لینک های مرتبط