دیه چیست؟
به طور کلی دیه یک مفهوم فقهی بوده و به معنی خون بها است در زمانی پرداخت میشود که شخصی به دیگری صدمه بدنی وارد کرده یا دیگری را به قتل رساند اعم از اینکه عمدی و غیرعمدی باشد. در این صورت مبلغی را که در قوانین شرعی به عنوان دیه جراحت وارده و یا دیه قتل به عضو تعیین شده است بایستی از طرف واردکننده جراحت و یا کسی که قتل انجام داده است مشخص جراحت دیده و یا وراث او پرداخت شود.
پرداخت دیه در تصادفات رانندگی
در صورتی که بر اثر تصادفات رانندگی و حوادثی که در زمان استفاده از وسایل نقلیه موتوری اتفاق میافتد و جراحت و خساراتی که در این موارد به اشخاص وارد میشود قانونی تحت عنوان قانون اصلاح بیمه اجباری مسئولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیه تصویب شده است در ماده ۱۶ این قانون اشاره شده:
«اگر در حوادث رانندگی منجر به صدمات بدنی غیر از فوت، بیمهگر وسیله نقلیه مسبب حادثه یا صندوق تأمین خسارتهای بدنی حسب مورد موظفاند پس از دریافت گزارش کارشناس راهنمایی و رانندگی یا پلیس راه و در صورت لزوم گزارش سایر مقامات انتظامی و پزشکی قانونی بلافاصله حداقل ۵۰درصد از دیه تقریبی را به اشخاص ثالث زیاندیده پرداخت کرده و باقیمانده آن را پس از معین شدن میزان قطعی دیه بپردازند».
چنانکه مشاهده میشود در حوادث رانندگی که به فوت یکی از طرفین در حادثه منجر شده است شرکتهای بیمه میتوانند در صورتی که با راننده ای که عامل اصلی حادثه بوده و وراث شخصی که در حادثه فوت کرده است توافقی صورت بگیرد بدون اینکه نیاز به مراجعه به دادگاه و صدور رأی دادگاه باشد دیه و خسارتهای بدنی که وارد شده است را بپردازد.
بیمه شخص ثالث چیست؟
قانون بیمه شخص ثالث که در سال ۱۳۴۷ تصویب شده است تمامی دارندگان وسیله نقلیه موتوری موظف هستند که وسیله خود را در برابر وارد آمدن خسارت مالی و جانی به اشخاص ثالث بیمه نمایند.
خساراتی که از طریق بیمه شخص ثالث جبران میشود به دو دسته خسارات مادی و خسارات جانی تقسیم میگردد.
خسارت مادی در بیمه شخص ثالث: در مواردیکه حوادث رانندگی منجر به وارد آمدن خسارت مادی به شخص دیگر شده است بیمه متعهد است که خسارت وارد را تا سقف معین شده در سند بیمه نامه شخص خسارت دیده پرداخت نماید سقف خسارت در بیمه های شخص ثالث که در حال حاضر رایج هستند مبلغ ۱۰ میلیون تومان است.
پس اگر شخصی با خودرو خود به خودروی شخص دیگری و یا اموال شخص دیگری خسارت وارد نماید بیمه متعهد است تا سقف مندرج در بیمه نامه این خسارت را به طرف خسارت دیده پرداخت نماید.
خسارت جانی در بیمه شخص ثالث
بعد دیگری که در مورد بیمه شخص ثالث وجود دارد جبران خسارت بدنی وارد شده ناشی از حوادث و تصادفات رانندگی میباشد. این خسارت ممکن است به یکی از سرنشینان دو خودرو و یا به رانندگان هر یک از خودروهای موضوع حادثه وارد شده باشد بر اساس رأی وحدت رویه شماره ۷۸۱ صادر شده از هیئت عمومی دیوان عالی کشور بیمه ها موظف هستند خسارات وارد به سرنشینان و همچنین راننده خودروهای حادثه دیده را جبران نماید.
میزان دیه که برای خسارت جانی برای هر فرد در بیمه نامه تعیین میشود برابر است با دیه کامل یک فرد مسلمان که بر اساس قواعد شرعی توسط قوه قضاییه تعیین میشود. در حال حاضر دیه فرد مسلمان برابر با قیمت صد شتر است و هرسال مبلغ معینی به عنوان قیمت دیه از سوی قوه قضاییه رسماً اعلام میشود که این دیه در ماههای حرام (یعنی ماههای محرم، رجب، ذیقعده و ذیحجه) به میزان یکسوم تغلیظ و تشدید میشود یعنی اگر ایراد جراحت و یا قتل در ماههای حرام صورت گرفته باشد یکسوم به مقدار دیه افزوده میشود.
نحوه مطالبه دیه شخصی فوت شده جراحت دیده
هر چند که شرکت بیمه بر اساس بیمه نامه موظف به جبران خسارتهای بدنی وارد آمده به بیمه گر و اشخاص ثالث میباشد اما این خسارات و دستور پرداخت بایستی در رأی دادگاه شود تا بیمه مکلف به پرداخت دیه باشد بنابراین اگر میزان خسارت و الزام به پرداخت خسارت در رأی که دادگاه صادر کرده است خطاب به اداره بیمه ذکر نشده باشد بیمه خود را موظف به پرداخت نمیداند و از این جهت ممکن است مشکلاتی برای شخص متضرر ایجاد شود.
هزینه های مازاد بر دیه
در خصوص مطالبه هزینه های مازاد بر دیه از جمله هزینه های بیمارستان و دوره نقاهت و خسارات وارد به شخص در اثر بیکاری، در رویه دادگاه ها اختلاف دیده میشود ولی به طور کلی خسارتی مازاد بر دیه یعنی آن چه شخص بیش از مقدار دیه خسارت دیده است و تقدیم دادخواست حقوقی از طرف واردکننده جراحت قابل مطالبه است.
مراحل دریافت دیه
۱- شخصی که به عنوان اعلام کننده خسارت است چه مالک خودرو، بیمهگذار، راننده مقصر و یا نماینده قانونی ایشان باشد بایستی برای تکمیل برگ اعلام خسارت به اداره بیمه مراجعه نماید
۲- مدارک لازم در خصوص پرونده بایستی دریافت شده و به مرجع مربوطه ارائه شود برای این منظور اولیای دم و یا شخص صدمه دیده بایستی به مراجع قضایی برای دریافت نامه و اسناد مورد نظر مراجعه نمایند.
۳- در صورتی که حادثه منجر به نقص عضو شده باشد بایستی شخص آسیب دیده در کمیسیون پزشکی و یا نظر پزشک معتمد حاضر شود تا نقص عضو به تایید پزشک برسد.
۴-در صورتی که شخص فوت کرده باشد ارائه رأی دادگاه و کلیه مدارک قانونی توسط اولیای دم او بیمه الزامی است و در نهایت در صورت عدم وجود مانع قانونی خسارت به اولیای دم پرداخت میشود.
مشاوره حقوقی دریافت دیه
اگر در خصوص دیه و پرداخت دیه درگیر مسائل حقوقی هستید می توانید برای دریافت مشاوره حضوری، آنلاین و تلفنی با بهترین وکیل در خصوص پرونده های کیفری با گروه وکلای ایران دادفر تماس بگیرید